هر سال با حلول ماه محرم و صفر، در کنار تمام تکایا، مساجد و حسینیه‌های سطح شهر مشهد مراسم‌های باشکوهی با حضور هیئت‌های عزاداری که از نقاط مختلف ایران به مشهدالرضا(ع) آمده‌اند برگزار می‌شود.
خیابان‌ها و کوچه پس کوچه‌های اطراف حرم مطهر رضوی و سطح شهر مشهد امروز نینوایی شده است، پرچم‌های عزاداری و ایستگاه‌های صلواتی که از نخستین روز محرم در سطح شهر نصب شده بودند امروز به اوج رسیده‌اند.
دسته‌های عزاداری طول خیابان‌های منتهی به حرم امام رضا(ع) را از نخستین ساعات صبح به سمت بارگاه شمس الشموس بارها با پای پیاده و حسین گویان طی کرده‌اند. هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری از تمامی نقاط شهر مشهد و دیگر استان‌های کشور در اجتماع عظیم عاشورای حسینی حضور دارند و محبان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به هر نحوی ارادت خود را به امام حسین(ع) و خاندانش نشان می‌دهند.
از سینه‌زنی تا زنجیرزنی و علم‌گردانی گرفته تا شمع روشن کردن، نخل سوزانی و تعزیه‌خوانی، از مداحی تا نوحه‌خوانی هر کس به طریقی نام امام حسین (ع) و یارانش را بر زبان می‌آورد و در رثای شهدای واقعه کربلا اشک می‌ریزد و با خود نجوا می‌کند.
یکی به یاد سقای عاشورا به دست عزاداران حسینی جرعه‌ای آب می‌دهد و دیگری کودکش را به یاد حضرت علی‌اکبر در آغوش می‌گیرد و برایش لالایی می‌خواند و دیگری عشق و ارادتش به امام حسین(ع) و خاندانش را با طبخ غذای نذری به عزاداران نشان می‌دهد.
امروز سراسر ایران عزادار امام حسین(ع) است و نوای لبیک یا حسین(ع) سر داده‌اند.
همانطور که نقل شده است چون امام حسین(ع) شهید شد، زنان بنی‌هاشم سیاه پوشیدند و عزاداری کردند و امام سجاد(ع) برای سوگ و ماتم آنان غذا تهیه می‌کرد(سفینه البحار، ج 1، ص 67)
ای عالمی سیاه به تن، در عزای تو / ای جان پاک آدم خاکی فدای تو
ای جن و انس، مویه‌گر اندر مصیبتت / ای خاص و عام گریان اندر رثای تو
حرم مطهر امام رضا(ع) نیز در عزای حسینی به سر می‌برد و مراسم‌های خاصی در این ایام در بارگاه منور رضوی برگزار می‌شود.
مراسم خطبه‌خوانی
مراسم خطبه‌خوانی در صحن انقلاب حرم مطهر امام رضا(ع) هر سال دو بار برگزار می‌شود؛ یک بار شب شهادت سالار شهیدان و یک بار هم در شب شهادت ثامن‌الائمه امام علی بن موسی الرضا(ع) همچنین مراسم شام غریبان در شب بعد از لیالی مذکور، برای عرض تسلیت به ولی‌نعمت مان ابوالحسن‌الرضا(ع) برگزار می‌شود.
در این مراسم کلیه خدمه و حفاظ آستان قدس رضوی، جمع می‌شوند و شمع به دست می‌گیرند و مراسم خاصی در صحن انقلاب با حضور مردم و دسته‌های عزاداری برگزار می‌کنند.
بزرگداشت شهدای عاشورا حرم رضوی
در ظهر عاشورای حسینی سال 1373 که زائران و مجاوران حرم مطهر حضرت رضا(ع) به عزاداری سالار شهیدان مشغول بودند، منافقین با بمب‌گذاری در حرم مطهر رضوی عده زیادی از دلدادگان و شیفتگان ائمه اطهار(ع) را مجروح وعده ای را به شهادت رساندند و هر سال در روز عاشورا به پاسداشت این روز مراسمی در حرم مطهر رضوی برگزار می‌شود.
شام غریبان
مراسم شام غریبان نیز دو بار در سال اجرا می‌شود، شب شهادت حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و شب شهادت حضرت امام رضا(ع) و کلیه خدمه آستان قدس رضوی اعم از خادم، کفشدار، دربان، نگهبان، حفاظ و فراش با تجمع در چهارراه شهدای مشهد حزن و اندوه خود را به ساحت ائمه اطهار(ع) نشان می‌دهند و با در دست داشتن شمع به سمت حرم مطهر امام رضا(ع) به عزاداری و سینه‌زنی می‌پردازند و زائران و مجاوران نیز آنها را همراهی می‌کنند.
مراسم عزاداری روز عاشورا تنها به حرم مطهر رضوی و خیابان‌های منتهی به آن ختم نمی‌شود بلکه خیمه‌ها، مساجد، تکایا، حسینه‌ها و حتی منازل شخصی امروز در کنار برپایی مراسم عزاداری شهادت امام حسین(ع) و یارانش به عزاداران حسینی که از سراسر کشور وارد مشهد مقدس شده‌اند حتی با دادن جرعه ای آب خدمت‌رسانی می‌کنند.
تمام شهر نوای لبیک یا حسین، سقای کربلا و علمدار کربلا سر داده‌اند و نام حسین(ع) را زمزمه می‌کنند وارد حرم امام رضا(ع) که می‌شوی، عزاداری پرشورتر می‌شود هیئت‌هایی از اردبیل و تبریز، اصفهان و تهران و شمال و جنوب کشور هر کدام با رسم و رسوم‌های خاص خود عزاداری می‌کنند.
در هر گوشه صحن و سرای حرم دسته و هیئتی مشغول عزاداری است و علم‌ها و پرچ‌های یا حسین(ع) و یا ابوالفضل(ع) در فراز آسمان نیلگون بارگاه منور رضوی برافراشته شده و عزاداری سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) و شهدای کربلا، فلسفه عاشورا و قیام امام حسین(ع) و آداب و رسوم ماه محرم و صفر نسل به نسل و دوش به دوش تا تاریخ پا برجاست ادامه خواهد یافت.
گزارش از مرجان شریعت
